Το Athens Pride 2025 είχε συμμετοχή. Είχε παλμό. Και, κυρίως, είχε και κάτι που σχεδόν απουσίαζε τα τελευταία χρόνια: πολιτική θέση. Όχι το κλασικό, ασφαλές “αγάπη είναι αγάπη” που εγκρίνει και ο CEO σου, αλλά σημαίες υπέρ της Παλαιστίνης, σε μια περίοδο που αυτό δεν είναι ακριβώς trend στο feed των ευρωπαϊκών θεσμών (ή του Instagram).
Και αυτή η στιγμή –που δεν πουλιόταν– ήταν, ομολογουμένως, το πιο "ακατάλληλο" highlight του Pride: κάτι ίσως πήγε "στραβά". Και αυτό ήταν υπέροχο. Γιατί μέσα σε μια παρέλαση όπου υπάρχουν συμμετοχές συνοδευόμενες από δυο χορηγούς και τρία link στο TikTok bio, εμφανίστηκαν πανό και πλακάτ που δεν διαφημίζονταν. Δεν είχαν QR code. Δεν είχαν sponsored content. Είχαν πολιτική στάση –και κυρίως, αυτή δεν ήταν καν "εύπεπτη".
Μήπως λοιπόν κάτι αλλάζει; Ή απλώς περάσαμε από το rainbow capitalism στο radical aesthetic, με limited edition παντιέρες "Free Palestine" και early access στο merch της Αντίστασης;
Διότι, μην ξεχνιόμαστε: το να σηκώνεις μια παλαιστινιακή σημαία σε ένα Pride που είναι πλέον ετήσια εκδήλωση brand management, μοιάζει λίγο σαν να πετάς τον Χέρμπερτ Μαρκούζε σε pool party με χορηγό την L’Oréal και θέμα "repressive tolerance".
(Και φυσικά, επειδή είμαστε inclusive, τον αφήνουμε να φωνάζει από το νερό, αρκεί να μην το κάνει πάνω από 30 δευτερόλεπτα – γιατί τότε δεν χωράει στο Reels.)
Οπότε ναι, φέτος ίσως κάτι φάνηκε να "κινείται". Αλλά μη βιαστείς να πανηγυρίσεις.
Η γενικότερη εικόνα παραμένει σχεδόν ακλόνητη: ένα Pride ουσιαστικά αποπολιτικοποιημένο, σχεδόν ξεδοντιασμένο, με corporate και celeb φούσκες -και με κάποιες λίγες εξαιρέσεις φυσικά, που δυστυχώς δεν αρκούν. Ένα Pride όπου αρχηγοί πολιτικών παρατάξεων ξεπλένουν τον καπιταλισμό με χαμόγελα. Ένα Pride όπου, όπως θα έλεγε η Judith Butler (και θα κουνούσε το κεφάλι απογοητευμένη), το performative έχει εκτοπίσει το πολιτικό. Το φύλο είναι φλου –αλλά ο πολιτικός λόγος, χαριτωμένα αποστειρωμένος και πολύχρωμα ακίνδυνος.
Στη θέση της κοινωνικής ρήξης έχουμε τράπεζες που «αγκαλιάζουν τη διαφορετικότητα», αρκεί να μην χρειαστεί να δώσουν δάνειο σε άστεγο τρανς πρόσφυγα με PTSD και δίπλωμα μανικιουρίστ. Στη θέση της ταξικής αλληλεγγύης έχουμε influencers με sponsorship από ροζ καφέδες και κώδικες για έκπτωση στην queer ελευθερία, μόνο για σήμερα.
Ο Thomas Frank τα είχε δει αυτά δεκαετίες πριν, μιλώντας για την "εμπορευματοποίηση της διαμαρτυρίας". Εδώ δεν μιλάμε πλέον για την all time classic καραμέλα "καπιταλισμός με ανθρώπινο πρόσωπο". Μιλάμε για καπιταλισμό με σκιές ματιών και rainbow contouring. Εταιρικός ακτιβισμός που δεν θίγει κανέναν –και δεν σώζει κανέναν.
Από κοντά και ο Pierre Bourdieu, ο οποίος μας υπενθυμίζει γιατί η εργατική τάξη (και δη η queer εκδοχή της) δεν προσκαλείται στα Pride Parties: δεν ταιριάζει στο brand. Δεν "φωτογραφίζεται καλά". Δεν φοράει σωστά τα παγιετέ. Δεν έχει πολιτισμικό κεφάλαιο. Έχει δάνεια, ένσημα και δύο δουλειές. Είναι αντιτουριστική και καταστρέφει το "θετικό vibe".
Άρα, πού βρισκόμαστε;
Η φετινή συμμετοχή με σημαίες Παλαιστίνης δεν αποτελεί απόδειξη ριζοσπαστικοποίησης. Είναι υπενθύμιση ότι ο ακτιβισμός δεν είναι ούτε event, ούτε θεματικό πάρτι. Είναι ορατότητα που πονάει. Που απειλεί. Που δεν χωράει σε κανένα τρέιλερ με αισιόδοξο jingle και social media strategy.
Αν το Pride θέλει να τιμήσει τον εαυτό του, πρέπει να γίνει ξανά πρόβλημα για το κράτος και όχι εργαλείο για τη στρατηγική PR/Marketing των χορηγών. Να μην είναι χώρος αποδοχής μόνο για όσους χωρούν στο φαντασιακό του μεσαίου τάξης pink citizen. Να φωνάξει ξανά –όχι για να γίνει viral, αλλά για να ενοχλήσει.
Ίσως, τελικά, να είμαστε σε ένα μεταβατικό στάδιο. Σαν εκείνη την υποθετική στιγμή όπου το Netflix θα προσθέσει "παλαιστινιακή queer σειρά" στο catalog –μόνο που κανείς δεν θα την προβάλλει γιατί δεν έχει αρκετά bright χρώματα και δεν περνάει το focus group. Κάπως έτσι και το Pride: παλεύει ανάμεσα στη selfie και στη σύγκρουση. Ανάμεσα στο hashtag και την πράξη.
Ας κρατήσουμε τη φετινή "παραφωνία" ως πιθανό οιωνό. Όχι σαν επανάσταση –δεν είμαστε τόσο αφελείς– αλλά σαν υπενθύμιση ότι η εξέγερση δεν είναι out of stock. Και πως ίσως, στο μέλλον, οι σημαίες της Παλαιστίνης να μην είναι παρεμβολή, αλλά πυρήνας του Pride. Όχι εξαιρέσεις, αλλά αρχές.
Ή, όπως θα έλεγε και ο Marcuse (αν δεν είχε πνιγεί στα bubbles του inclusive αφρόλουτρου):
"Η ανοχή είναι κατασταλτική, όταν χρησιμοποιείται για να εξουδετερώσει τη σύγκρουση."
Ώρα να ξαναγίνουμε ενοχλητικοί λοιπόν.
- ΥΓ1: Για όσους εσκεμμένα παρερμήνευσαν, υπάρχει ΑΥΤΟ και ΑΥΤΟ.
- ΥΓ2: Από το αίμα του Ζακ, ως τα likes του Κορτώ και το lifestyle του Καπουτζίδη με τις "ζώνες ουδετερότητας", ένας rainbow δρόμος, γεμάτος με σιωπές και χορηγίες.
- ΥΓ3: Τιμή και δόξα στον Γιώργο Μαρίνο. Την πιο ντόμπρα, τίμια και ταλαντούχα αδερφή της ελληνικής show biz.
