Ας ξεκινήσουμε με μια βασική παραδοχή: Η μουσική, κάποτε πηγή συλλογικής συγκίνησης, έχει εξελιχθεί σε μια υψηλών προδιαγραφών χρηματοοικονομική υπηρεσία. Δεν ακούς πια Metallica. Επενδύεις στους Metallica.
Τιμές εισιτηρίων; Σχεδόν παντα τριψήφιες.
Το στάδιο; Καλοστημένο χρηματιστήριο βιωματικής εμπειρίας και συναισθήματος.
Το κοινό; Αφηνιασμένο, λες και πήγε να δει τον Μπετόβεν να παίζει κρουστά με τα κόκκαλά του σε hologram. Παρακαλούνται λοιπόν οι πιστοί να αφήσουν τον μισθό τους στο παγκάρι της προπώλησης, να κάνουν τον σταυρό τους με την πιστωτική κάρτα και να σπεύσουν μπουσουλώντας, προσέχοντας μην πέσουν πάνω στις γιαγιάδες που αναχωρούν για Τήνο -αυτές δεν πληρώνουν dynamic pricing.
(Και μην ξεχνάμε άλλωστε, ότι στο μουσικό καθαρτήριο, οι πιστοί φανς έχουν δική τους αίθουσα με χημικές τουαλέτες και ηχογράφηση από soundcheck του 2003).
Οι Metallica, για να είμαστε δίκαιοι, αποτελούν ένα εξαιρετικό παράδειγμα μπάντας που ξεκίνησε από τα υπόγεια της underground σκηνής παίζοντας για κασόνια με μπύρες και αναρριχήθηκαν με αυθεντικό καλλιτεχνικό μόχθο να παίζουν για ζώνες VIP με ατομικές ανέσεις και concierge, διατηρώντας σχεδόν αναλλοίωτο το μουσικό βάρος που φέρει το όνομα. (Ή μήπως το brand; Whatever...)
Και ναι, είναι τόσο καλοί, που κάθε φορά που ανεβαίνουν στη σκηνή, το μηνιαίο εισόδημα γίνεται μεταμεσονύχτια ημικρανία και η κοινωνική ασφάλιση υποχωρεί λίγο περισσότερο.
Όμως μπράβο τους: Ξεκίνησαν από το γκαράζ. Οι φαν τους καταλήγουν να μένουν σε γκαράζ. Life is a flat circle...
Αλλά κάπου εδώ τελειώνει το μαύρο χιούμορ: Οι τιμές των εισιτηρίων τους είναι πάντα εξωφρενικές. Είτε πρόκειται για σαρδελοποίηση στην αρένα, είτε για αμφιθεατρικό κάθισμα-πλήρους-αναπηρίας-ψυχικού-προϋπολογισμού, μιλάμε πάντα για ποσά που θα έκαναν ακόμα και τον Lars Ulrich να δακρύσει –όχι από συγκίνηση, αλλά από την προμήθεια.
Όμως γιατί ο κόσμος αγοράζει ακόμα τα εισιτήρια σε αυτές τις εξωφρενικές τιμές;
Διότι βιώνει ένα ψυχολογικό φαινόμενο τύπου «FOMO» (fear of missing out).
Μα ποιος θέλει να είναι ο μόνος που δεν πήγε σε αυτή την "εμπειρία ζωής";
Και πότε θα παρουσιαστεί ξανά αυτή η ευκαιρία να τους δει -για μια ακόμη φορά;
Συνεπώς, ο κόσμος που ακολουθεί δεν είναι απλώς οπαδοί. Είναι σταθερές οπαδικές επενδυτικές μονάδες υψηλής πιστότητας -και η μουσική βιομηχανία αφουγκράζεται και συντηρεί μελετημένα το "once in a life time experience economy": Οι "πιστοί" θα πουλήσουν το laptop, θα εργαστούν απανωτές υπερωρίες, θα ακυρώσουν ίσως τις διακοπές, αλλά το pit εισιτήριο θα το αγοράσουν φορώντας μπλουζάκια περιοδειών σαν να είναι φυλακισμένοι του μάρκετινγκ. Όχι για δουν και να ακούσουν το show καλύτερα, αλλά για να πείσουν τον εαυτό τους ότι δεν κοροϊδεύτηκαν όταν υπέθεσαν ότι μέσα στην τιμή περιλαμβάνεται και η ανάσταση του Cliff Burton. (Spoiler: κοροϊδεύτηκαν).
Έτσι, το "Nothing Else Matters" δεν είναι πλέον τραγούδι -είναι curated μνήμη.
Θες λοιπόν αυτή την εμπειρία; Θα την πληρώσεις. Θες επιπλέον βεγγαλικά, εκρήξεις, και φλεγόμενο stage στα 'One' και 'Fuel' σα να γίνεται η μάχη του Στάλινγκραντ; Συν 100 ευρώ στην τιμή. Και με άλλα 500 πας ντουγρού backstage, με την μπάντα να σου υπογράφει το μπράτσο. Και μην σκεφτείς να το πλύνεις, το νερό ακρίβυνε και στο έκοψε η ΕΥΔΑΠ.
Άλλωστε, αυτό δεν είναι απλά μια συναυλία, αλλά τελετουργικό υπακοής με headbanging.
Ωστόσο, αυτό που λείπει στον μέσο οπαδό, δεν είναι η αγάπη για τη μουσική -είναι η συνείδηση συλλογικής διεκδίκησης, που αποδυναμώνει κάθε προοπτική αλλαγής. Δεν υπάρχουν οργανωμένες φωνές που να απαιτούν προσβασιμότητα στην τέχνη, έστω για συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες. Καμία διαμαρτυρία, κανένα μποϊκοτάζ, καμία αντίσταση στην εκτόξευση τιμών, ουτε καν ένα συντονισμένο "είστε σοβαροί ρε μαλάκες"; Βλέπετε, η λέξη «διεκδίκηση» για τους φανς σημαίνει να πετύχουν καλύτερη θέση στο κάγκελο. Όχι στο τιμολόγιο. Σιγά τώρα...
Αντίθετα, στις προτάσεις συλλογικής πίεσης για χαμηλότερες τιμές, αντιδρούν: «Μα δεν γίνεται, έχουν έξοδα!», υπερασπιζόμενοι με θέρμη μια εταιρική οντότητα δισεκατομμυρίων, την ίδια στιγμή που κάνουν skip τις διαφημίσεις στο YouTube και "cancel" στα αντίστοιχα προϊόντα.
Και εξηγεί ο μέσος οπαδός φωνάζοντας: «Ναι, αλλά είναι Metallica ρε φίλε!» με τη φωνή του ανθρώπου που δεν έχει δει οδοντίατρο από το '98. Την ίδια στιγμή, ακούει το “Sad but True” κοιτώντας το υπόλοιπο του λογαριασμού του: Η ειρωνεία κάνει headbanging.
Τελικά, αυτοί οι οπαδοί είναι το πλέον υποδειγματικά υπάκουο κοινό που μπορεί να ζητήσει ο καπιταλισμός της μουσικής. Θα περίμενε κανείς ότι αυτοί που γαλουχήθηκαν με το 'Master of Puppets' δεν θα εξελίσσονταν σε μαριονέτες, να πληρώνουν αδιαμαρτύρητα, να σιωπούν ευλαβικά και να υπερασπίζονται το προϊόν με θρησκευτικό φανατισμό. Ή αλλιώς, όπως θα έλεγε και ο Μαρξ αν ζούσε σήμερα: «το όπιο του λαού να παίζεται σε sold-out στάδια με τρία διαφορετικά VIP tiers».
(Και η μουσική, να βρίσκεται κάπου εκεί πίσω, κρυμμένη ανάμεσα σε εισόδους priority και exclusive toilet zones. Ίσως κάποτε την ξαναβρούμε. Αν φυσικά δεν χρειαστεί να πάρουμε δάνειο για να την ακούσουμε).
ΥΓ: Προς τους οπαδούς των Maiden (και άλλων «άφθαρτων θεών») που νομίζουν πως δεν τους αφορά το παραπάνω κείμενο:
- Μην αγχώνεστε, παιδιά. Ξέρουμε ότι εσείς δεν πληρώνετε 250€. Εσείς πληρώνετε 300€, γιατί έχει φουσκωτό Έντι στη σκηνή...
- ...και όχι μόνο πληρώνετε, αλλά κουβαλάτε και την παλιά αφίσα του '88 για να δείξετε πόσο άξιζε, φορώντας το ίδιο t-shirt της μπάντας που φορούσατε και στο Λύκειο.
- Τουλάχιστον οι φαν των Metallica προσποιούνται ότι διασκεδάζουν. Εσείς γκρινιάζετε γιατί ο Dickinson σας μαλώνει που ανάβετε καπνογόνα...
- ...και ναι, το ξέρουμε ότι πιλοτάρει και αεροπλάνο. Αυτό δεν είναι προσόν, είναι αποφυγή εναέριας κυκλοφορίας για να μη δει τις τιμές των εισιτηρίων από ψηλά.
- Αν οι φαν των Metallica είναι η Coca-Cola, εσείς είστε η Pepsi με σπαθιά και θεούς της Αιγύπτου. Το ίδιο πράγμα, αλλά με περισσότερη λούμπεν έπαρση, λιγότερη αυτοκριτική και φουλ εφηβικά απωθημένα.
Over and out.